Inhoud
Hartworm, Wat is het?
Hartworm (Dirofilaria immitis) is een wormsoort die in Zuid- en Oost-Europa en andere warme werelddelen veel voorkomt. Muggen en andere stekende insecten kunnen de worm overdragen.
Een dier raakt geïnfecteerd na een steek van een besmette mug (of ander stekend insect); hierbij worden kleine hartworm larven vanuit de mug overgedragen. Deze larven ontwikkelen zich verder in het onderhuidse weefsel en zullen uiteindelijk via de bloedbaan en longaders als volwassen wormen terecht komen in de rechter helft van het hart.
De volwassen hartwormen zijn 15-30 centimeter lang en zullen zich gaan voortplanten, waarbij er weer nieuwe larfjes (microfilaria) in de bloedbaan komen. Op deze manier kan een stekende mug of ander insect weer besmet raken en de parasiet verspreiden.
Gemiddeld duurt het ongeveer 6 maanden voordat na een infectie de larven volledig ontwikkeld zijn tot volwassen wormen.
Wat zijn de klachten?
Vaak ontstaan de klachten pas zodra er meerdere volwassen hartwormen zijn. Deze lange wormen belemmeren een goede werking van het hart, doordat ze ervoor zorgen dat de hartkleppen niet goed sluiten. Het ontwikkelen van ziekteverschijnselen na een infectie gaat heel geleidelijk en kan soms wel jaren duren.
De eerste klachten die zullen opvallen zijn een verminderd uithoudingsvermogen, gewichtsverlies en langdurig hoesten. Vervolgens zullen door veranderingen aan het hart en de longslagaders ernstigere klachten ontstaan, zoals benauwdheid, flauwvallen na inspanning en vochtophoping in de buik of poten. Bloed ophoesten en plotselinge sterfte zijn dan ook mogelijk.
Hoe stellen we de diagnose?
Is een dier ooit in een land geweest waar hartworm voorkomt en heeft het nu klachten die bij een infectie kunnen passen, dan zullen we naast het lichamelijk onderzoek nog verdere onderzoeken adviseren.
Met behulp van een röntgenfoto van de borstkas kunnen we grote veranderingen aan het hart en de longvaten in beeld brengen. Hiermee is echter de oorzaak nog niet definitief vast te stellen.
Met een echo kunnen de veranderingen aan het hart in meer detail in beeld gebracht worden én kunnen soms de volwassen hartwormen zelf gezien worden.
Meest van tijd zullen we echter bloedonderzoek moeten inzetten waarbij we kunnen testen op de kleine larven (microfilaria) of op antigenen van de volwassen vrouwelijke hartwormen. Beide testen kunnen vals positieve of vals negatieve uitslagen geven, waardoor een combinatie vaak het meest betrouwbaar is.
Hoe kunnen we hartworm behandelen?
De behandeling is erop gericht om zowel de volwassen wormen als de verschillende larven stadia te doden. Daarnaast wordt ook de ontstekingsreactie die de wormen hebben veroorzaakt in het hart en de longvaten tegen gegaan. Hiervoor wordt een combinatie van middelen gebruikt.
Om de volwassen hartwormen te doden wordt gebruik gemaakt van injecties met melarsomine. De behandeling is niet zonder risico, want als een grote hoeveelheid volwassen wormen in één keer sterft kunnen zij grote vaten in de longen afsluiten. Hierdoor kan het dier plots komen te overlijden. De behandeling met melarsomine wordt daarom vaak in een specialistisch dierenziekenhuis uitgevoerd waarbij het dier eventueel opgenomen kan worden voor 24-uurs observatie. Ook na de injecties is het belangrijk dat het dier thuis minstens 30 dagen heel rustig aan doet om complicaties te voorkomen.
Na de behandeling tegen de volwassen hartwormen kan gestart worden met het bestrijden van de larven. Hiervoor wordt meestal gebruikt gemaakt van tabletten met milbemycine, wat ook voor de normale ontworming gebruikt wordt.
Afhankelijk van de ernst van de veranderingen aan het hart kunnen er ondanks het bestrijden van de hartworm nog restverschijnselen zijn. Hiervoor zal dan hartmedicatie ingezet worden.
Hoe kunnen we hartworm voorkomen?
Als uw huisdier mee gaat naar een gebied waar hartworm voorkomt dan is het raadzaam om bij thuiskomst gelijk te ontwormen en dit na een maand te herhalen. Hiermee worden de hartworm larven gedood voordat zij zich kunnen ontwikkelen tot volwassen wormen.
Blijft u langer dan een maand in een besmet gebied, dan is het raadzaam om maandelijks te ontwormen tot 1 maand na thuiskomst.
