Inhoud
Wat is Leishmania bij honden?
Leishmania is de naam van een groep eencellige parasieten, die de ziekte leishmaniose kunnen veroorzaken. Leishmaniose komt voor bij honden, maar wordt bij katten vrijwel nooit gezien. Ook mensen kunnen geïnfecteerd raken.
De parasiet wordt overgebracht door de zandvlieg en komt vooral in het zuiden van Europa voor. De zandvlieg is het meest actief in de zomermaanden en zal dan vooral bij zonsondergang en zonsopgang tevoorschijn komen.
Na een steek van de zandvlieg wordt de Leishmania parasiet overgebracht en zal zich langere tijd in het bloed bevinden voordat hij zich vermenigvuldigt in de lymfeknopen, in de lever, de milt en het beenmerg en ziekteverschijnselen veroorzaakt. Na de initiële infectie kan het wel 6 tot 7 jaar duren voordat er klachten ontstaan.
Wat zijn de klachten van Leishmania bij honden?
De rode bultjes en huidirritatie van de beet van de zandvlieg worden vaak niet opgemerkt en verdwijnen ook meestal vanzelf binnen enkele weken.
De eerste klachten veroorzaakt door de Leishmania parasiet zijn vergrootte lymfeknopen, gewichtsverlies en een slechte eetlust. Honden met leishmaniose zijn vaak algeheel verzwakt en in een slechtere conditie.
In een later stadium kunnen er ook huidklachten ontstaan zoals kaalheid, schilfers, een toename van eelt op de neus, wondjes bij de snuit en afwijkende groei van de nagels. Andere ziekteverschijnselen die kunnen ontstaan zijn bloedneuzen, oogontstekingen, braken, diarree, nierontstekingen met eiwitverlies via de urine en gewrichtsontstekingen. Ook kan de milt vergroot zijn.
Hoe stellen we de diagnose?
Aangezien honden alleen in het buitenland geïnfecteerd kunnen raken met Leishmania is het belangrijk om te weten of het dier ooit in een risicoland is geweest. Ook al is het jaren geleden is deze informatie nog steeds relevant, want het kan zoals gezegd lang duren voordat na een infectie klachten ontstaan.
Indien een hond passende verschijnselen heeft én ooit in een risicoland is geweest, zullen we verder onderzoek willen doen naar Leishmania.
Met behulp van bloedonderzoek kunnen we antilichamen aantonen tegen Leishmania (positieve serologie). Hiermee wordt bewezen dat het dier ooit met de parasiet in aanraking is geweest.
Met biopten van lymfeknopen of beenmerg kunnen we proberen de parasiet zelf aan te tonen.
Hoe kunnen we Leishmania bij honden behandelen?
Afhankelijk van de ernst van de ziekte zullen de middelen miltefosine, meglumine-antimoniaat of allopurinol ingezet worden om de Leishmania parasiet te bestrijden. Deze medicijnen moeten vaak enkele weken tot maanden gegeven worden en kunnen ook bijwerkingen hebben.
Naast deze middelen kunnen ook andere medicijnen nodig zijn om de symptomen van de ziekte te bestrijden, bijvoorbeeld ontstekingsremmers of medicatie om eiwitverlies via de urine tegen te gaan.
Een infectie met Leishmania is niet te genezen, maar het lukt meestal wel om de hond weer klachtenvrij te krijgen. Helaas is de kans op een terugval in de toekomst groot.
Hoe kunnen we het voorkomen?
De belangrijkste manier om een Leishmania infectie te voorkomen is door uw hond in het buitenland te beschermen tegen de zandvlieg die de parasiet overbrengt. Hiervoor zijn speciale druppels of halsbanden te verkrijgen. De halsband dient bij voorkeur 1-2 weken voor vertrek al omgedaan te worden; de druppel kan 2 dagen voor de reis toegediend worden.
Houdt uw hond binnen tijdens zonsondergang en zonsopkomst, met name in de warme zomermaanden. Daarnaast kunt u het aantal nestplaatsen voor de zandvlieg verminderen door houtstapels en stenen rondom het vakantieverblijf op te ruimen. Ook een insectenspray voor binnenshuis kan helpen.
Er zijn vaccins ontwikkeld tegen Leishmania bij honden, maar helaas zijn deze nog niet voldoende effectief gebleven. In Nederland zijn deze vaccins ook niet beschikbaar op dit moment. Mogelijk dat vaccinatie in de toekomst wel een optie zal zijn, maar voor nu is bescherming tegen de zandvlieg de beste preventie.
Verspreiding Leishmania in Europa