Heeft mijn kat last van zijn/haar schildklier?
Uw kat heeft verschijnselen die passen bij een kat met een te snel werkende schildklier. De diagnose kan gesteld zijn/worden door klinisch onderzoek, waarbij met name naar de schildklier gevoeld wordt, eventueel aangevuld met bloedonderzoek waarbij de hoeveelheid schildklierhormoon in het bloed gemeten is en waarbij dan evt ook een aantal andere orgaanfuncties in het bloed gemeten kunnen zijn.
Symptomen
De meest voorkomende symptomen zijn:
- Veel eten en toch vermageren.
- Erg veel/vaak zeuren om eten, direct mee lopen naar de keuken.
- Onrust (niet meer lekker lang op een plek liggen maar vaak een nieuw plekje zoeken).
- Liggen op koele plekken, koude vloer maar soms zelfs in de regen of op het natte gras.
Een te snel werkende schildklier heeft veel negatieve gevolgen voor het lichaam.
- vermageren.
- te snelle hartslag.
- soms nierproblemen.
Vermageren
De schildklier regelt hoe snel de verbranding van voedingsstoffen in het lichaam verloopt, dus eigenlijk de snelheid van de stofwisseling. Als de schildklier te snel werkt komt dat omdat de schildklier te veel schildklierhormoon maakt. Dit gebeurt bij de kat doordat de schildklier door een goedaardige vergroting(die we vaak kunnen voelen) meer cellen bevat die allemaal schildklierhormoon maken terwijl die te grote schildklier niet gevoelig is voor signalen uit het hersenaanhangsel dat er voldoende hormoon is en er dus niet extra gemaakt hoeft te worden. Die te grote hoeveelheid schildklierhormoon wordt allemaal aan het bloed afgegeven en daardoor gaat het lichaam veel te snel de voedingsstoffen verbranden. Naast verbranding van voedsel gaat het lichaam ook eigen weefsels(vet en spieren) verbranden. Hierdoor wordt het dier mager en bovendien vraagt het lichaam om meer voedingsstoffen en dus wordt het hongergevoel steeds sterker. Daarom zeuren deze katten vaak de hele dag om eten. Soms kan de verbranding zo uit de hand lopen dat de katten ook echt een te hoge lichaamstemperatuur krijgen. Ze hebben het te warm. Daarom gaan ze koele evt natte plekken zoeken om te liggen.
Hart
Ook de hartslag en met name het aantal hartslagen per minuut wordt mede door de hoeveelheid schildklierhormoon bepaald. Hoe meer schildklierhormoon, hoe sneller de hartslag. Een gezonde kat zal thuis tussen de 120 en 140 slagen per minuut hebben. Bij een te snel werkende schildklier kunnen dit er wel 240 worden. Op de lange duur kan het hart een zo groot aantal slagen niet volhouden. Het gaat langzaam “slijten”. Daarbij zien we dat het hart te groot wordt en een te dikke wand krijgt als gevolg van de te grote vraag die er gedaan wordt. Hierbij neemt echter de kwaliteit van de hartfunctie af waardoor het niet meer effectief klopt. Hierdoor kan er zich vocht in de longen ophopen waardoor de kat benauwd wordt en gaat hoesten. Vaak zien we dan een snellere ademhaling (de kat is kortademig geworden). Ook kan de bloeddruk door het hartprobleem gaan stijgen. We kunnen de bloeddruk in de praktijk meten.
Nieren
Doordat er door de te snelle verbranding te veel afvalstoffen in het bloed komen, worden de nieren die deze (eiwit) afbraakproducten moeten uitscheiden meer dan normaal belast waardoor er nierweefsel kapot gaat.
Ook ontstaat nierschade door de te hoge bloeddruk. Dit komt omdat van elke hartslag een kwart van het door het hart uitgeworpen bloed door de nieren gaat om gefilterd te worden. Als de bloeddruk te hoog is wordt de nier letterlijk opgeblazen. Al het nierweefsel dat kapot gaat wordt vervangen door littekenweefsel. Dit littekenweefsel trekt zich samen waardoor de zogenaamde “schrompelnier”ontstaat.
De nier wordt dus kleiner en dat kunnen we meestal ook wel voelen. Als de nieren kleiner zijn kan het bloed er moeilijker doorheen stromen, waardoor het hart nog harder moet knijpen om genoeg druk te ontwikkelen om het bloed er toch doorheen te persen. Hierdoor stijgt de bloeddruk nog verder en zal het hart bovendien daardoor verder uitlubberen.
Om een indruk te krijgen zullen we meestal als we de hoeveelheid schildklierhormoon meten ook naar de nierfunctie kijken. Daarnaast kijken we in het bloed oa ook naar de leverfunctie(belangrijk bij evt. operatie want de lever moet het narcose middel afbreken) en of er geen bloedarmoede is, want het hormoon dat het beenmerg stimuleert om rode bloedcellen te maken wordt in de nieren gemaakt. Als er minder nierweefsel is(schrompelnieren)wordt er ook minder hormoon gemaakt en daardoor dus minder rode bloedcellen.
Het is belangrijk te weten dat een kapotte nier zich niet kan herstellen. Bovendien meten we pas in het bloed afwijkingen als 75% van de nieren al kapot is.
Door kapotte nieren zal de kat meer vocht verliezen(want een van de belangrijke functies van de nier is ook het vasthouden van vocht) en ook eiwit verliezen. U kunt dat herkennen doordat de kat grotere plassen doet(de bak is eerder nat) en vooral omdat hij meer drinkt om het grotere vochtverlies te compenseren, want anders zou hij uitdrogen. Soms valt niet zozeer meer drinken op alswel dat U de kat veel vaker ziet drinken.
Door het extra eiwitverlies wordt de kat ook mager.
Samenvattend is het zo dat de kat door de te snelle schildklierwerking mager wordt door te snelle verbranding en door eiwit verlies door overbelaste nieren.
Daarnaast wordt het hart overbelast en ontstaat een te hoge bloeddruk.
Overigens kunnen de hart en nierproblemen (meestal samen) ook voorkomen bij de (oudere) kat terwijl er geen te snel werkende schildklier is.
Therapie
We moeten proberen de oorzaak aan te pakken en dus zien dat de hoeveelheid schildklierhormoon afneemt. Hier zijn verschillende opties voor.
Radioactief jodium behandeling
Het afwijkende schildklierweefsel wat te veel schildklierhormoon aanmaakt wordt met behulp van een radioactief jodium behandeling kapot gemaakt. Met een eenmalige behandeling is in veel gevallen het probleem verholpen. Het is echter een specialistische behandeling die in slechts 1 kliniek in Nederland wordt aangeboden. Ook de hogere kosten zijn voor veel eigenaren reden om toch voor één van de andere opties te kiezen. Meer lezen over deze behandeling? Klik dan hier om naar de website van de specialistenkliniek te gaan.
Schildklier remmers
Door het dagelijks geven van speciale schildklier-remmende tabletten kunnen we zorgen dat de hoeveelheid schildklierhormoon weer normaliseert. Het afwijkende schildklierweefsel blijft dus bestaan, maar het nadelige effect hiervan op het lichaam wordt geremd. Deze medicatie zal wel levenslang dagelijks gegeven moeten worden.
Dieet voeding
Jodium is één van de bouwstoffen van het schildklierhormoon. Door speciaal ontwikkeld voer (Hill’s Y/D) te geven, waar heel weinig jodium in zit, kunnen we bij veel katten er voor zorgen dat er niet te veel schildklierhormoon meer wordt aangemaakt. De kat zal dit wel levenslang moeten eten, en mag niets anders erbij. Voor huishoudens met meerdere katten is deze optie daarom vaak minder geschikt.
Operatief verwijderen
Het afwijkende schildklierweefsel kan in sommige gevallen ook met een operatie verwijderd worden. Hiervoor is wel vooraf een speciale scan nodig (zogenaamde scintigrafie) om de locatie van het afwijkende schildklierweefsel te bepalen. Verder is het belangrijk dat tijdens de operatie de bijschildklieren niet beschadigd worden, anders kan dit problemen veroorzaken in de calcium-huishouding. Vanwege deze redenen is het operatief verwijderen van afwijkend schildklierweefsel werk voor een specialist.
Afhankelijk van hoe de hart- en nierfunctie is, kan het soms ook nodig zijn om deze organen extra te ondersteunen met voeding of medicatie.